Van Camp
Mijn verwachtingen zijn groot. Ik hoop op dissidente stemmen, op soms bizarre maar vooral vernieuwende benaderingen en vragen die ik zelf niet als vragen zie. Ik verwacht dat we het niet eens zijn, dat visies haaks op elkaar staan en daardoor vruchtbaar worden. Ik hoop dat elk van ons kan autotranscenderen naar een breder perspectief in denken en handelen. Dit klinkt hoogdravend maar is eenvoudig: elkaar stimuleren om nieuwe mogelijkheden te ontwaren, om onszelf te relativeren. En dat te laten kristalliseren in tastbaar werk, soms choquerend, soms hoopgevend.
Lees meer…
‘
‘Unheimlichkeit’
De ’malaise van de moderniteit’ brengt een gevoel van unheimlichkeit teweeg. De complexiteit is groot. De constante dreiging van aanstormende catastrofes resulteren in een algemeen gevoel van onbehagen. Dat vindt haar oorsprong in de ‘onttovering van de wereld’ en de daaruit voortvloeiende dominantie van marktgericht denken in alle geledingen van de samenleving, Hoe kan dit gevoel van
onbehagen uitdrukking vinden in woord en beeld? Naast de rede die in essays en thesen haar gedachten verdicht, kan kunst ‘direct’ tonen, onmiddellijk, passioneel, zonder rationele bemiddeling.
De ‘condition humaine’
De marktgedreven exploitatie van ‘de menselijke conditie’ - de natuurlijke dualiteit tussen gezonde zelfliefde en de neiging tot narcistische eigenliefde – is uitgemond in een ‘tragedie’. Die wil ik uitdrukken in woord en beeld. Dat kan schilderend, maar kan ook in essays, poëzie, assemblage of performance.
Welke richting dit zal uitgaan? Laat we maar alvast onbevangen luisteren en voelen, eerder dan zelf theorieën uiteenzetten. Het blijft zoeken naar het uitdrukken van de unheimlichkeit. Tot op heden heb ik in tekst en pigment willen weergeven hoe ik de ambivalentie van de mens in deze wereld ervaar. Het kristalliseert zich in mijn strijd tegen de soms verlammende naïviteit dat ‘alles als vanzelf in orde komt’ als we maar geloof hebben in ‘Vooruitgang en Wetenschap’. Dat zijn respectabele overtuigingen en disciplines, zolang ze niet dominant worden.
Kunst
Mag kunst niet vrijblijvend zijn, een ‘divertimento’, luchthartige verstrooiing? Zeker, al hebben ook kunstenaars een verantwoordelijkheid om met hun talent verder te reiken dan hun directe leefwereld. Het creëren van schoonheid en disharmonie kan bijdragen tot ieders gevoel van welbevinden.
Kunst creëert zachtheid en kracht, maakt kritisch en zelfstandig. Ze geeft opnieuw uitzicht op een horizon die - door de nadruk op de rede en autonomie van de Verlichting - sedert de Moderniteit is vervaagd. Kunst was daarbij een der laatste disciplines waar het marktdenken vat op kreeg. Ondanks deze dreiging behoort het tot de essentie van het kunstenaarschap om ‘dissonantie en
waarheid’ te blijven creëren, om tegen vervreemding en vervlakking op de barricades te staan.
En nu?
Mijn bezorgdheid over de evolutie van ‘onze wereld’ staat centraal. Over de wereld die we nalaten aan wie daarin geen stem heeft. Dreiging en donkerte typeren mijn werk. En toch is er telkens een vermoeden van licht. Het blijft zoeken naar een subtiele expressie van de unheimlichkeit van een wereld die verhakkeld wordt door zich aankondigende catastrofes. En het zoeken naar hoop.
Is hoop tevergeefs? Misschien. Maar misschien ook niet. Iedereen kan vanuit zijn of haar oorspronkelijk zicht op de wereld iets meedelen en bijdragen tot een wereld die minstens nog de moeite waard is voor hen die na ons komen. Er zorg voor dragen dat de mensheid overleeft is de eerste morele plicht. Het ethisch criterium is niet langer de universele geldigheid maar zijn de effecten van ons handelen. De mens heeft als enige de vrijheid om in te grijpen. Of niet. Onze hybris
dient getemperd, de illusie van het Verlichtingsdenken doorprikt: de rationele, autonome mens is een verzinsel. Samenwerking, convivialiteit en ‘fraternité’ moeten weer vooraan.
CV
Filosoof – Consulent – Beeldend kunstenaar
Doctor in de Filosofie, Hoger Instituut voor Wijsbegeerte, KU Leuven
Licentiaat in de Toegepaste Economische Wetenschappen, U Antwerpen
Kunsten: Schilderkunst, Projectatelier, Woordkunst. Academie Berchem